Balıkesir'in bir ilçesidir.
Gönen, Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölgesi içinde Balıkesir iline bağlı bir ilçedir. Kaplıcaları ile ünlüdür.
Doğusu Manyas ilçesi, kuzeydoğusu Bandırma ilçesi, batısı Biga ve Yenice ilçeleri, kuzeyi Marmara Denizi ve Erdek Körfezi, güneyi Balya ilçesi ile çevrilidir.
Tarihçe
Kaplıcalar çevresinde yapılan hafriyatlar sırasında ortaya çıkan mozaikler, yazılı taşlar sütun başlıkları, madeni paralar gibi tarihi eserler Gönen’in, yerleşim yeri olarak kullanılmasının Milattan Önce’sine dayandığını göstermektedir.MS.II.yy. ait bulunan kitabelerde şehrin adı ‘Sıcak Su Şehri, Thermi’, hamamlarda ‘Granikaion Hamamları’ olarak geçmektedir. Bu kitabelerde, sıcak suyun şehir için önemli olduğu ve şifa dağıtan suyun insanlara sunulması için yardım yapan yönetici ve kişilerin isimleri belirtilmektedir.
Uzun süre Bizans yönetiminde kalan bölge, 13.yy’da Anadolu Selçuklularının eline geçmiş, bu Devletin dağılmasından sonra Karesi Beyliği yönetiminde kalmış ve nihayet 1334 yılında Osmanlı idaresine katılmıştır.
Doksan Üç Harbi denilen 1877-1878 Türk-Rus savaşının ardından Balkanlar’dan ve Kafkasya’dan Çerkes ve Tatar göçmen olarak gelip Gönen’e yerleşmiştir.
Coğrafi yapı
Deniz seviyesinden yüksekliği 33 metre ve toplam alanı 1152 km2 olup 40-06’ enlemi ve 27-38’ boylamı arasında yer almaktadır. Kaz dağlarından doğan Gönen çayı şehrin içinden geçerek Marmara Denizi'ne dökülür. İlçe topraklarının merkezi ve kuzey doğu bölümü ovalarla,batı ve güney doğu bölümü de tepelik ve dalgalı alanlarla kaplıdır.Orta bölümünde Gönen ovası yer alır. Güneye doğru indikçe yükseklik artar ve 500 m üzerine çıkar.Batıdaki dede tepesi 963 m ile ilçenin en en yüksek yeridir.Gönen ovası kuzeyindeki sızıdere tepesi 332 m dir. Gönen çayı ve onun kollarını oluşturan derelerin meydana getirdiği vadi içinde yer alan Gönen'in tarihi romalılara kadar dayanmaktadır. Gönen ilçesinin köylerinde, 1997 yılı nüfus sayımına göre 36.152 kişi yaşamaktadır. İlçede 89 köy ve 1 belde (Sarıköy) vardır.Genellikle ovalarda kurulan köyler, dağlara gidildikçe seyrekleşir. Balıkesir’e 145 km uzaklıkta olan Gönen Çanakkale’ye 150 km, Bursa’ya ise 155 km mesafededir.
İklim
Gönen, Marmara denizinin olumlu etkisi altındadır. Marmara'nın etkisinin bütün ova üzerinde sürmesinin nedeni denizden buraya kadar doğal bir engelin bulunmamasıdır. Bu nedenle ılıman, yazları sıcak, kışları yağışlı yumuşak Akdeniz iklimi özelliği görülür. Bu özelliğin unsuru olan makilerin şehrin kuzeyindeki varlığı da bu durumu açıklayan bir örnektir. Ancak belirli ve kararlı bir iklimi olduğu tam olarak söylenemez. Bu iklim özelliği çevresindeki yüksekçe yerlerde nisbeten karasallığa dönüşmektedir.
Gönen'de yıllık sıcaklık ortalaması 14°C gibi bir değerdedir. Yağış ortalaması 600-700 mililitre civarında olup en soğuk ayın ortalaması 5°C nin altına inmez.
Nüfus
En son Genel Nüfus Sayımına göre Belde ve Köyler dahil 71.804’dür.Nüfus yoğunluğu km başına 85 kişidir.Merkez nüfus 1990'da 26.000,2000'de 36.000 ve 2006 yılı için ise tahmini 40.000 dir.
İlçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 71804'dir. Bunun 36263'si ilçe merkezinde, 35541'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; ? belde, ? köy ve ? mahalleden oluşmaktadır.
| Yıllara göre ilçe nüfus verileri |
| Yıllar |
Merkez |
Köyler |
Toplam |
| 2007 |
|
|
|
| 2000 |
36263 |
35541 |
71804 |
| 1997 |
34100 |
|
|
| 1990 |
26849 |
40750 |
67599 |
| 1985 |
|
|
|
| 1980 |
19000 |
|
|
| 1975 |
|
|
|
| 1970 |
13800 |
|
|
| 1965 |
|
|
|
| 1960 |
|
|
|
İdari Yapı
Yüzölçümü 1.152 km2 ile geniş bir arazi yapısına sahiptir. 89 köy bulundurmaktadır.3 bucağa sahiptir. 11 mahallede yaklaşık 10,000 hane bulunmaktadır. 1 beldesi mevcuttur.
Ekonomi
Geçmişte ekonomisi yalnızca tarım ve kaplıca turizmine dayanan Gönen giderek bir sanayi kentine dönüşmektedir. Sanayileşmenin lokomotifi deri ve gıda sektörleridir.
Verimli topraklara sahip Gönen Ovasında tarım çağdaş tekniklerle yapılmakta, hemen her türlü sebze, hububat, bakliyat, endüstri ve yem bitkileri ile meyva yetiştirilmektedir.
Gönen sahip olduğu şifalı sularıyla çok eskiden beri bilinen bir beldedir. Yurt içinden yılda 200.000’i aşkın insan başta romatizma ve kireçlenme rahatsızlıkları olmak üzere hastalıklarına şifa bulmak için İlçemize gelmektedir. İlçemizin turizmi kaplıcalara dayalıdır. Son yıllarda ‘’OYA PAZARI’’ na alışveriş için gelenler İlçe turizmine hareketlilik getirmektedir. Ekşidere köyündeki "DAĞ ILICASI" da, özellikle yaz aylarında büyük ilgi görmektedir.Alacaoluk Kalesi, Babayaka Kalesi ve Güvercinli Köprü Gönen’in çevresindeki başlıca tarihi kalıntılardır.
Dünyaca ünlü kaplıcalarıyla turizminden; ham deri işleme tesisleri ve gıda sektörleri ile sanayisinden; et, süt gibi hayvansal ürünlerin yanı sıra büyük şehirlerde GÖNEN BALDOSU olarak tanınan ve aranan çeltik üretimiyle tarım ve hayvancılığından, iğne oyacılığı ile de ayrıca adından sıkça söz ettiren ilçemiz bölgesinde önemli bir ekonomik güce sahiptir.
Turizm
Gönen ayrıca dünyaca ünlü kaplıcalarıyla da yerli ve yabancı turistlere hizmet veren önemli bir tatil merkezidir.Pekçok hastalığa iyi gelen kaplıcalar etrafında oteller ve pansiyonlar yer almaktadır.Ayrıca ilçe merkezine 10 km. uzaklıkta olan Dağ Ilıcası olarak bilinen bir başka kaplıca kaynağı daha bulunmaktadır. ilçe merkezine 27 km mesafede bulunan, Gönen' e bağlı Denizkent yazlık tatil beldesinin de bronşit ve astıma çok iyi geldiği bilinmektedir
Yazar Ömer Seyfettin'in doğum yeridir.Hikayelerinde geçen çocukluk mekanları halen Gönen de ziyaret edilebilecek özelliktedir.
Gönen’in kültür yaşamında en önemli yer tutan kişi kuşkusuz Ömer Seyfettin’dir. Her yıl Mart ayının ilk haftası ‘’ Ömer Seyfettin Kültür Sanat Haftası’’ kutlanmakta ve çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Ömer Seyfettin’in 1884 yılında Gönen’de doğmuş ve çocukluğunun ilk dönemi Gönen^de geçmiştir. ‘’ANT’’ ve ‘’KAŞAĞI’’ isimli hikayelerinde Gönen’den hatırında kalan hikayelerini dile getirmiştir. Ayrıca yöremize özgü İĞNE OYASI çok ilgi gördüğünden Gönen Oya Çeyiz Fuarı düzenlenmektedir. Bu etkinlik aynı zamanda Gönen’in düşman işgalinden kurtuluşunun yıl dönümü olan 6 Eylül tarihini de içine alması nedeniyle dolu dolu bir kültür haftası yaşanmaktadır.
Gönen sahip olduğu şifalı sularıyla çok eskiden beri bilinen bir beldedir. Yurt içinden yılda 200.000’i aşkın insan başta romatizma ve kireçlenme rahatsızlıkları olmak üzere hastalıklarına şifa bulmak için İlçemize gelmektedir. İlçemizin turizmi kaplıcalara dayalıdır. Son yıllarda ‘’OYA PAZARI’’ na alışveriş için gelenler İlçe turizmine hareketlilik getirmektedir. Özellikle yaz aylarında büyük ilgi gören Ekşidere köyündeki ‘’DAĞ ILICASI’’’da görülmeğe değerdir.Dağ ılıcasının üstü açık ve etrafı ormanlarla kaplıdır.Kışın dondurucu soğuklarda bile açık havada ılıcaya girilebilmektedir. Alacaoluk Kalesi, babayaka Kalesi ve Güvercinli Köprü Gönen’in çevresindeki başlıca tarihi kalıntılardır.
 |
Gönen belde ve köyleri |
 |
|
İl: Balıkesir ● İlçe Merkezi: Gönen
Beldeler: Sarıköy
Köyler:
Akçapınar | Alacaoluk | Alaettinköy | Alaşar | Armutlu | Asmalıdere | Atıcıoba | Ayvalıdere | Babayaka | Bakırlı | Balcı | Balcıdede | Bayramiç | Beyoluk | Bostancı | Buğdaylı | Büyüksoğuklar | Cambaz | Çakmak | Çalıca | Çalıoba | Çatak | Çığmış | Çınarlı | Çınarpınar | Çifteçeşmeler | Çiftlikalanı | Çobanhamidiye | Dereköy | Dişbudak | Dumanalanı | Ekşidere | Fındıklı | Gaybular | Gebeçınar | Gelgeç | Geyikli | Gökçesu | Gündoğan | Güneşli | Hacımenteş | Hacıvelioba | Hafızhüseyinbey | Hasanbey | Havutça | Hodul | Ilıcak | Ilıcaoba | İncirli | Kalburcu | Kalfaköy | Kaplanobası | Karaağaçalan | Karalarçiftliği | Karasukabaklar | Kavakalanı | Kavakoba | Keçeler | Kınalar | Killik | Kocapınar | Koçbayırı | Korudeğirmen | Körpeağaç | Köteyli | Kumköy | Küçüksoğuklar | Küpçıktı | Muratlar | Ortaoba | Osmanpazar | Ömerler | Paşaçiftliği | Pehlivanhoca | Saraçlar | Sebepli | Söğütköy | Suçıktı | Şaroluk | Tahtalı | Taştepe | Turplu | Tuzakçı | Tütüncü | Ulukır | Üçpınar | Üzümlü | Yeniakçapınar | Yürükkeçidere
|
